Pożyczanie papierów wartościowych to jedna ze strategii inwestycyjnych wykorzystująca akcje i inne instrumenty finansowe poprzez wypożyczenie ich innym inwestorom za określoną opłatą.
Pożyczanie papierów wartościowych polega na umożliwieniu innym inwestorom pożyczanie swoich akcji i innych papierów. Kiedyś była to domena dużych inwestorów instytucjonalnych, ale obecnie coraz więcej platform zapewnia klientom możliwość wypożyczania papierów wartościowych.
Czym jest pożyczanie akcji?
Pożyczanie akcji to proces, w którym inwestor będący posiadaczem akcji lub innych papierów wartościowych wypożycza je innemu inwestorowi lub instytucji na warunkach określonych w umowie pożyczki.
Okres obowiązywania umowy pożyczki akcji może być ustalony z góry, ale z reguły jest wysoce elastyczny, a pożyczkodawca i pożyczkobiorca mogą rozwiązać umowę w dowolnej chwili.
Tip: Pożyczanie akcji ułatwia krótką sprzedaż i oferuje możliwość bardziej agresywnego podejścia do obstawiania przeciwko rynkowi.
Inwestor, który posiada pożyczone akcje, może sprzedać ich część lub całość po cenie rynkowej. Pożyczanie akcji stanowi dla pożyczkobiorcy sposób na krótką sprzedaż rynkową i granie na spadkach aktywów. Pożyczkodawca natomiast otrzymuje wynagrodzenie w zamian za wypożyczenie instrumentu finansowego.
Jak działa pożyczanie akcji?
Pożyczanie akcji jest możliwe dzięki połączeniu dwóch stron umowy pożyczki – pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy – za pośrednictwem agenta. Pożyczkodawcami są zazwyczaj duzi inwestorzy instytucjonalni, którzy posiadają aktywa o łącznej wartości liczonej w miliardach dolarów.
Pożyczkodawcy zatrudniają wykwalifikowane zespoły do zarządzania prawnie wiążącymi umowami i obsługi transakcji pożyczkowych. Jest to czasochłonne i dość drogie, jednak inwestorów zwykle przyciąga potencjalna możliwość wzrostu wartości aktywów, które w przeciwnym razie pozostawałyby bezczynne.
Inwestorzy detaliczni mogą wykorzystywać pożyczanie akcji na dwa sposoby:
- Zostając pożyczkobiorcą: Inwestor, który pożycza akcje, może otworzyć krótką pozycję w panelu transakcyjnym. Formalności załatwiają pośrednicy, więc inwestor jedynie wchodzi na rynek i rezerwuje transakcję sprzedaży. Pożyczka akcji wiąże się z codzienną opłatą.
- Zostając pożyczkodawcą: Inwestorzy detaliczni mieli dotąd ograniczony dostęp do wypożyczania akcji z powodu skomplikowanych umów i konieczności zarządzania aktywami. Obecnie niektórzy brokerzy oferują te usługi klientom w ramach pośrednictwa.
Jakie są potencjalne korzyści z udzielania pożyczek papierów wartościowych dla inwestorów?
Główną zaletą wypożyczania papierów wartościowych jest to, że pożyczkobiorca płaci pożyczkodawcy wynagrodzenie za możliwość korzystania z akcji. Dodatkowo, pożyczkodawca może zarabiać na prowizjach, a pożyczkobiorca uzyskuje elastyczność w realizowaniu strategii inwestycyjnych.
Dobrą wiadomością dla pożyczkodawców jest to, że nawet gdy udzielają pożyczki akcji, nadal pozostają ich ostatecznymbeneficjentem i mogą liczyć na wypłatę dywidend. Gdy pozycja krótka zostanie zamknięta, a pożyczone akcje zostaną zwrócone pożyczkodawcy, codzienne opłaty nie będą już naliczane.
Tip: Strategie handlu parami obejmują jednoczesne otwieranie pozycji długiej i krótkiej na dwóch różnych aktywach, które są ze sobą powiązane.
Pożyczanie akcji i innych papierów wartościowych pozwala inwestorom stosować strategie inne niż tradycyjne „kup i trzymaj”. Umożliwia także krótką sprzedaż na zawyżonych rynkach. Pozycje krótkie mogą być wykorzystywane do ograniczania ryzyka (hedging) w portfelu nastawionym na pozycje długie.
Czy pożyczanie akcji wiąże się z ryzykiem?
Tak, pożyczanie akcji wiąże się z ryzykiem, choć umowy mają chronić pożyczkodawcę. Pożyczka może być wycofana w każdej chwili, zmuszając pożyczkobiorcę do odkupienia akcji. Jeśli nie wywiąże się ze zobowiązań, wymagane jest zabezpieczenie lub wkład pieniężny.
Podczas gdy akcje są u pożyczkobiorców, pożyczkodawcy tracą prawo własności i przywileje, np. prawo głosu. Dywidendy trafiają do pożyczkobiorców, a pożyczkodawcy otrzymują ich równowartość jako opłatę, co może może wpływać na rozliczenia podatkowe.
Jeśli klient sprzedaje akcje, które są aktualnie przedmiotem pożyczki, mogą wystąpić również opóźnienia w procedurze rozliczeniowej, co może tymczasowo uniemożliwić dostęp do zysków ze sprzedaży.
Tip: Pożyczkodawcy wycofujący się z umów mogą wywołać short squeeze, czyli gwałtowny wzrost cen akcji.
Agent pożyczkowy eToro zapewnia zabezpieczenie, często w formie amerykańskich obligacji skarbowych. Jego wartość wynosi 100%-105% wartości pożyczonych aktywów, chroniąc przed niewywiązaniem się pożyczkobiorcy. Mimo to pożyczaniem akcji wiąże się z ryzykiem.
Ważne, aby inwestorzy rozumieli złożoność i ryzyko związane z pożyczaniem akcji przed podjęciem ostatecznej decyzji.
Jak pożyczki papierów wartościowych wpływają na płynność i efektywność finansową?
Pożyczki papierów wartościowych mogą poprawić płynność i efektywność finansową, pomagając rozładować bańki rynkowe. Krótkie sprzedaże przeciwdziałają nadmiernej presji zakupowej i zmniejszają zmienność cen, co pozytywnie wpływa na rynek.
Tip: W trudnej sytuacji rynkowej, organy regulacyjne mogą zakazać krótkiej sprzedaży, aby zapobiec spadkom cen.
Stabilne, spokojniejsze rynki są preferowane przez uczestników rynku, którzy szukają długoterminowej stabilności. Są również preferowane przez organy regulacyjne, giełdy i agencje rządowe odpowiedzialne za monitorowanie i zarządzanie rynkami finansowymi.
Jak wypożyczać akcje na eToro?
Aby wypożyczać akcje na eToro, wystarczy zalogować się na konto, przejść do ustawień konta i aktywować opcję zarządzania pożyczaniem akcji
Jeśli spełniasz warunki umożliwiające pożyczanie akcji, możesz wyrazić na to zgodę na stronie głównej, poniżej podglądu portfela.
Gdy wypożyczysz papiery wartościowe, wciąż pozostajesz ich właścicielem, a zawsze możesz wycofać pożyczkę i zrezygnować z udziału w programie pożyczkowym w dowolnym momencie, wypełniając formularz rezygnacji.
Rezygnacja spowoduje powrót wszelkich pożyczonych akcji na Twój rachunek, umożliwiając sprzedaż pozycji. Dopóki tak się nie stanie, każda pożyczona akcja będzie generować dochód, który będzie co miesiąc wpływać na Twoje konto.
- Nie wszystkie papiery wartościowe kwalifikują się do programu pożyczek. Przykłady aktywów, które się nie kwalifikują, obejmują akcje ułamkowe, kontrakty CFD, krypto i pozycje kopiowane.
- Przystąpienie do programu pożyczek papierów wartościowych powoduje, że przy udzielaniu pożyczek uwzględniane są wszystkie kwalifikujące się aktywa w portfelu. Nie można wybrać, które akcje zostaną udostępnione, a które nie.
- Nie ma gwarancji, że Twoje akcje zostaną wypożyczone. Będzie to zależeć od poziomu popytu ze strony pożyczkobiorców.
- Rzeczywisty dochód z pożyczonych akcji będzie prawdopodobnie różnił się w poszczególnych miesiącach w zależności od tego, która z pozycji zostanie pożyczona, liczby pożyczonych jednostek akcji, opłaty uiszczanej za każdą pożyczoną akcję oraz popytu rynkowego na pożyczenie akcji.
- Płatności zamiast dywidend z pożyczek akcji mogą być opodatkowane inaczej i mniej korzystnie niż zwykłe dywidendy. Pożyczkodawcy powinni skonsultować się z doradcą podatkowym, aby poznać możliwe skutki podatkowe udziału w programie pożyczek.
Możesz zobaczyć wszystkie aktualnie wypożyczone akcje, odwiedzając Ustawienia > Konto > Raporty z działalności pożyczania akcji. Miesięczne raporty podsumowujące są publikowane po 10. dniu następującego miesiąca i zawierają szczegółowe informacje na temat nazwy i liczby wypożyczonych akcji, opłaty za wypożyczenie oraz zysku netto wypłaconego pożyczkodawcy.
Jak mogę skorzystać na wypożyczaniu akcji na eToro?
Wiele czynników ma wpływ na kwoty, jakie można otrzymywać z tytułu pożyczania akcji, przez co trudno jest oszacować konkretne zyski. Na wysokość wynagrodzenia, jakie możesz otrzymać w wyniku pożyczania akcji, wpływa wiele czynników, przez co trudno oszacować, ile dana osoba może zarobić na tym procesie.
Decydując się na udział w programie pożyczek, zezwalasz eToro na uwzględnienie całego portfela. Akcje są wypożyczane zgodnie z popytem rynkowym. Może się zdarzyć, że w danym miesiącu żadna akcja nie zostanie wypożyczona, ale także że cały portfel zostanie wypożyczony.
Uczestnictwo w programie pożyczek papierów wartościowych nie wiąże się z żadnymi dodatkowymi opłatami poza kosztami związanymi z obsługą i utrzymaniem programu.
Jak obliczane są przychody z tytułu wypożyczania akcji?
Jeśli akcje są przedmiotem popytu i zostały wypożyczone, ogólny wzór na obliczenie dziennej zarobionej kwoty brutto (przed odliczeniem kosztów pośrednictwa i obsługi przez stronę trzecią, przychodów dzielonych z eToro, itp.) wygląda następująco:
Uczestnictwo w programie pożyczek papierów wartościowych nie wiąże się z żadnymi dodatkowymi opłatami poza kosztami związanymi z obsługą i utrzymaniem programu.
Dzienna kwota przychodu brutto = cena zamknięcia aktywów × liczba jednostek × (procentowa stawka opłaty za udzielenie pożyczki / 360)
Przykład:
Obliczmy przychód z pożyczki akcji dla Tesla Inc. przy założeniu, że poniższe dane nie zmieniają się przez okres trwania 112-dniowej pożyczki:
Cena zamknięcia aktywów = 350 USD
Liczba jednostek = 2 000,
Stopa oprocentowania = 1%,
Cena = 350 USD,
*Opłata za pośrednictwo i obsługę przez stronę trzecią = 15%,
Liczba dni trwania pożyczki = 112.
Dzienny przychód brutto = 350 USD x 2 000 x 1% / 360= 19,44 USD
Opłaty za pośrednictwo i obsługę przez stronę trzecią = 19,44 USD x 15% = 2,91 USD
Przychód netto z pożyczek = 19,44 USD – 2,91 USD = 16,52 USD
Dla eToro = 16,52 USD x 50% = 8,26 USD
Dzienny przychód netto klienta = 16,52 USD x 50% = 8,26 USD
Przychód netto klienta za 112-dniową pożyczkę = 8,26 USD × 112 = 925,56 USD
Opłata za pośrednictwo i obsługę przez stronę trzecią wynosi obecnie 15%, ale może ulec zmianie w przyszłości.
Stawka opłaty za udzielenie pożyczki może ulec zmianie dla tych samych pożyczonych akcji w okresie trwania pożyczki. W przypadku pożyczek papierów wartościowych stawka opłaty jest często zmienna i może być okresowo dostosowywana w oparciu o warunki rynkowe, podaż i popyt na akcje oraz inne czynniki. Na przykład, jeśli stawka opłaty za udzielenie pożyczki zaczyna się od 1%, a następnie zmienia się na 1,2% w połowie trwania okresu pożyczki, należy obliczyć przychód za pierwszą połowę przy użyciu stawki 1%, a za drugą połowę przy użyciu stawki 1,2%, a następnie zsumować te dwie kwoty, aby uzyskać całkowity przychód.
Podsumowanie
Choć dawniej złożona procedura zawierania umów pożyczek akcji sprawiała, że mogli się nimi interesować jedynie duzi gracze, dziś rynek ten jest dostępny również dla inwestorów detalicznych.
Pożyczanie papierów wartościowych pozwala na większą elastyczność w zarządzaniu portfelem inwestycyjnym. Umożliwia to zarówno zarządzanie ryzykiem, jak i wykorzystanie rynkowych warunków do realizacji różnych strategii inwestycyjnych. Warto jednak pamiętać o związanych z tym ryzykach.
Dla inwestorów detalicznych, którzy chcą uczestniczyć w tym rynku, kluczowe jest zrozumienie mechanizmów działania pożyczek oraz potencjalnych konsekwencji podatkowych. Współpraca z pośrednikami, którzy zajmują się formalnościami, może znacząco uprościć cały proces, ale nie eliminuje ryzyka.
Odwiedź Akademię eToro, aby dowiedzieć się więcej na temat pożyczek papierów wartościowych.
Najczęściej zadawane pytania
- Dlaczego posiadacze aktywów pożyczają je pożyczkobiorcom, którzy chcą dokonać krótkiej sprzedaży i obniżyć ich cenę?
-
Udzielanie pożyczek papierów wartościowych to głównie domena dużych inwestorów instytucjonalnych, którzy patrzą długoterminowo. Pożyczają aktywa, aby zapewnić sobie zyski w perspektywie krótkoterminowej i mają nadzieję, że okresy spadku cen będą miały charakter przejściowy i nie wpłyną na ich ogólne cele długoterminowe.
- Co decyduje o wysokości opłat za pożyczki akcji?
-
Podobnie jak w przypadku innych rynków, opłaty za pożyczki akcji wynikają z zasad podaży i popytu. Im większe jest krótkoterminowe zainteresowanie akcjami, tym wyższa jest prawdopodobna opłata za ich pożyczenie.
- Czy użytkownicy mogą brać udział w dobrowolnych akcjach korporacyjnych (głosowaniach) dotyczących wypożyczonych akcji?
-
Nie. Prawo głosu ma pożyczkobiorca papierów wartościowych, a nie pożyczkodawca. W związku z tym użytkownicy udzielający pożyczek nie są uprawnieni do głosowania w ramach dobrowolnych akcji korporacyjnych dotyczących pożyczonych akcji.
- Czy pożyczając akcje, trzeba dokonywać krótkiej sprzedaży?
-
Nie, umowa pożyczki akcji i krótka sprzedaż na rynku to dwie różne koncepcje. Niektórzy inwestorzy gromadzą zapasy trudnych do pozyskania akcji, aby móc wdrożyć strategię ich krótkiej sprzedaży w przyszłości.
Niniejsze treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i nie powinny być traktowane jako porada inwestycyjna, osobista rekomendacja, oferta lub zachęta do kupna bądź sprzedaży jakichkolwiek instrumentów finansowych.
Podczas przygotowywania niniejszego materiału nie uwzględniano konkretnych celów inwestycyjnych ani sytuacji finansowej. Nie został on sporządzony zgodnie z wymogami prawnymi i regulacyjnymi dotyczącymi promowania niezależnych badań. Nie wszystkie instrumenty finansowe i usługi, o których mowa, są oferowane przez eToro, a wszelkie odniesienia do historycznych wyników instrumentów finansowych, indeksów lub konfekcjonowanych produktów inwestycyjnych nie stanowią gwarancji przyszłych wyników i nie należy ich w ten sposób interpretować.
eToro nie gwarantuje oraz nie ponosi odpowiedzialności względem dokładności lub kompletności treści niniejszego przewodnika. Zanim zainwestujesz jakikolwiek kapitał, upewnij się, że rozumiesz ryzyko związane z jego obrotem. Nigdy nie ryzykuj więcej niż jesteś gotów stracić.