Indeksy giełdowe odzwierciedlają kondycję rynków i pomagają inwestorom analizować trendy. Czym są i dlaczego warto śledzić S&P 500 czy DAX 40? Zrozumienie ich mechanizmów pozwala lepiej ocenić zmiany na rynku oraz czynniki wpływające na ich wartość.
Indeksy są tworzone przez specjalne organizacje giełdowe lub dostawców danych finansowych. Wybór składników danego indeksu jest oparty na różnych kryteriach, takich jak wielkość rynkowa, sektor działalności, płynność handlu, rodzaj instrumentów.
Każdemu ze składników indeksu przypisuje się odpowiednie wagi, które odzwierciedlają ich znaczenie na rynku. Najczęściej wagi są ustalane na podstawie kapitalizacji rynkowej poszczególnych spółek, czyli wartości ich akcji pomnożonej przez liczbę akcji w obiegu. Wartość indeksu jest zatem sumą wartości jego składników.

Co to są indeksy giełdowe?
Indeksy to instrumenty finansowe śledzące wyniki grupy aktywów, takich jak akcje, i umożliwiające ekspozycję na nie w ramach jednej transakcji.
Indeksy pokazują, jak zmienia się wartość ujętego w nich zestawu akcji i innych aktywów, co ułatwia zadanie inwestorom – kupując wybrany indeks, nie muszą śledzić i analizować zachowania każdego z jego składników osobno.
Istnieją różne rodzaje indeksów w zależności od tego, na jakich instrumentach finansowych są oparte. Wśród nich można wyróżnić indeksy akcyjne, indeksy obligacji, indeksy surowcowe, indeksy walutowe. W tym artykule skupimy się głównie na indeksach akcyjnych.
Wskazówka: Pomiędzy 06.2020, a 06.2022 indeks S&P 500 zwiększył cenę o 44,76% mimo załamania spowodowanego pandemią.
Możliwy jest również podział indeksów na indeksy sektorowe (np. technologiczne, finansowe, energetyczne itp.), a także indeksy regionalne (niemieckie, australijskie, japońskie i inne).

Źródło: eToro
Dlaczego warto inwestować w indeksy giełdowe?
Inwestowanie w instrumenty oparte na indeksach giełdowych jest dla wielu inwestorów wygodne, a także umożliwia wgląd w sytuację na danym rynku oraz duże możliwości dywersyfikacji portfela inwestycyjnego.
Zanim omówimy szczegóły inwestowania w indeksy, warto wyjaśnić ich rolę. Światowe indeksy giełdowe pełnią funkcję wskaźników i nie podlegają bezpośredniemu obrotowi. Można jednak inwestować w instrumenty odwzorowujące ich wartość, takie jak fundusze indeksowe.
Najłatwiejszy sposób inwestowania na podstawie indeksów to zakup instrumentów odzwierciedlających ich zachowanie. Mowa tu o funduszach inwestycyjnych typu ETF. W ramach ETF-ów nabywa się akcje firm ujętych w indeksie, na którym bazuje dany fundusz.
Handel indeksami jest również możliwy przy pomocy tzw. instrumentów pochodnych, takich jak:
- kontrakty terminowe na indeksy giełdowe,
- opcje,
- kontrakty na różnice kursowe (CFD).
Jaka jest korzyść inwestowania w instrumenty oparte na indeksach giełdowych? Oto kilka najważniejszych:
Wygoda – Realizując tylko jedną transakcję, będziesz w stanie otworzyć pozycję na cały zestaw akcji dokładnie wybranych przez ekspertów, bez potrzeby otwierania pojedynczych pozycji.
Na przykład, jeśli interesują Cię amerykańskie akcje „blue chip”, ale nie wiesz, które wybrać, zakup SPDR Dow Jones Industrial Average ETF Trust bazującego na takim indeksie jak Dow Jones Industrial Average da Ci dostęp do 30 spółek tego rodzaju, od McDonald’s po JP Morgan.
Dywersyfikacja – instrumenty ujęte w danym indeksie są odpowiednio zdywersyfikowane, co może pomóc w zmniejszeniu ryzyka Twojego portfela. Nawet jeśli część znajdujących się w nim spółek straci na wartości, cena innych może wzrosnąć, co poprawi Twój całkowity zwrot netto.
Niższe koszty transakcyjne – inwestowanie w aktywa oparte o indeksy jest zwykle tańsze niż inwestowanie w pojedyncze akcje. Zmniejszają się koszty transakcyjne i zarządzania. Te instrumenty wymagają też mniej czasu: nie musisz wciąż śledzić, co dzieje się z poszczególnymi instrumentami.
Dostępność – różnice czasowe między krajami dają szeroki wybór godzin, w jakich możliwy jest handel indeksami. Godziny otwarcia rynku mogą się jednak różnić w zależności od używanej przez Ciebie platformy tradingowej.
Wskazówka: Zanim zdecydujesz się kupić aktywo bazujące na konkretnym indeksie giełdowym, dowiedz się o nim jak najwięcej.
Obraz sytuacji na rynku – indeksy giełdowe są dobrym odzwierciedleniem aktualnego stanu rynku lub sektora gospodarki. Posiadając np. indeks firm technologicznych, dużo łatwiej będzie Ci śledzić rozwój branży IT, niż jeśli miałbyś samodzielnie wybierać konkretne spółki.
Dźwigni – mechanizm dźwigni (ang. leverage) to szansa, aby uzyskać wysoki zwrot przy niskim kapitale własnym. Nie zapomnij jednak, że używając go, możesz również ponieść odpowiednio wysokie straty.
Możliwość handlu pożyczonymi aktywami – śledzenie indeksów za pośrednictwem CFD, czyli kontraktów na różnice cenowe daje możliwość uczestnictwa w handlu bez konieczności faktycznego posiadania danego instrumentu.

Jakie są najważniejsze indeksy na giełdach światowych?
Najważniejsze indeksy światowe to NASDAQ 100, S&P 500 i Dow Jones w USA, DAX 40 w Niemczech, FTSE 100 w Wielkiej Brytanii, CAC 40 we Francji, Nikkei 225 w Japonii oraz Hang Seng w Hongkongu. Na naszym krajowym rynku warto znać również WIG 30 oraz WIG 20.
Każda z największych giełd światowych posiada swoje własne indeksy. Odzwierciedlają kondycję rynków i pomagają analizować trendy gospodarcze.
Na przykład australijski indeks ASX 200 skupia 200 największych firm notowanych na giełdzie Australian Securities Exchange (ASX). Z kolei indeks S&P 500 jest jednym z najczęściej śledzonych indeksów amerykańskich.
Indeks FTSE China A50 natomiast daje dostęp do wybranych akcji, jakimi handluje się na Szanghajskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (SSE). Jeśli chodzi zaś o nasz kraj, to do głównych polskich indeksów giełdowych należą WIG, WIG20 i WIG30 śledzący ruchy akcji 30 największych i najbardziej płynnych spółek z GPW.
Wskazówka: Zanim otworzysz pozycję na konkretnym ETF, sprawdź jego reputację, płynność, historyczne wyniki i koszty inwestycyjne z nim związane.
Przyjrzyjmy się popularnym indeksom notowanym na giełdach całego świata: DAX 40, FTSE 100, NASDAQ 100, Nikkei 225 i WIG20:
- DAX 40 – znany również pod nazwą GER 40. Jest to indeks 40 największych spółek na niemieckiej Giełdzie we Frankfurcie. Uważa się go za indeks mierzący stan gospodarki europejskiej.
- FTSE 100 – nieformalnie nazywany „footsie”. Ten indeks da Ci dostęp do 100 najważniejszych spółek brytyjskich notowanych na giełdzie londyńskiej. Jego bazową walutą jest funt.
- NASDAQ 100 – ten indeks śledzi zachowanie 100 najpopularniejszych spółek na amerykańskiej giełdzie NASDAQ. Koncentruje się głównie na firmach z branży technologicznej.
- Nikkei 225 – jest to najważniejszy indeks na giełdzie w Tokio. Zawiera spółki aż 225 znanych firm japońskich (np. Cannon, Honda, Citizen Watch i Fuji), jest zatem łatwym sposobem, aby zainwestować na rynku azjatyckim.
- WIG20 – główny polski indeks giełdowy notowany na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW). Składa się z 20 największych i najbardziej płynnych spółek notowanych na GPW. Znajdziesz tu między innymi akcje KGHM Polska Miedź, PKN Orlen i PKO Bank Polski.
Co wpływa na cenę indeksów giełdowych?
Głównym czynnikiem wpływającym na notowania indeksów jest wartość aktywów, jakie zawiera. Jeśli cena akcji ujętych w danym indeksie wzrośnie, wzrośnie również wartość całego indeksu.
Obawiasz się wpływu spadku wartości jednej spółki na indeks? Niepotrzebnie. Ze względu na liczbę akcji w indeksie, nawet duża zmiana ceny pojedynczej spółki zazwyczaj nie ma istotnego wpływu na jego ogólną wartość.
Regularnie inwestując w fundusze indeksowe, nic niewiedzący inwestor może przebić wyniki większości inwestorów profesjonalnych
Warren Buffet
Innym czynnikiem wpływającym na to, jak zachowuje się cena indeksów, są nastroje inwestycyjne na rynku. Te z kolei kształtują się na podstawie głównych wskaźników makroekonomicznych, takich jak stopa procentowa, inflacja czy stopa bezrobocia, jak również wydarzenia polityczne i gospodarcze na skalę krajową czy międzynarodową.
Jak zacząć inwestować w indeksy giełdowe?
Najłatwiejszy sposób, aby zacząć inwestować w indeksy, jaki poleca się początkującym inwestorom, to kontrakty na różnice cenowe lub ETF-y. Wystarczy, że otworzysz rachunek w wybranym biurze maklerskim lub na platformie inwestycyjnej i gotowe – możesz zacząć inwestować!
Wskazówka: Wybierając platformę, na której chcesz handlować indeksami, wybierz taką, która cieszy się dobrą reputacją wśród inwestorów, udostępnia dane w czasie rzeczywistym i posiada opcje zaawansowanych wykresów.
Gdy zaczniesz handlować aktywami opartymi na indeksach giełdowych, zauważysz na pewno, że w niektórych porach dnia ich cena cechuje się większą zmiennością. Dzieje się tak zwłaszcza w godzinach otwarcia i zamknięcia giełdy.
Inne instrumenty oparte na indeksach, takie jak opcje i kontrakty terminowe, wymagają nieco więcej wiedzy. Możesz zainteresować się nimi, gdy już zdobędziesz więcej doświadczenia.

Z jakim ryzykiem są związane indeksy giełdowe?
Główne ryzyko związane z indeksami polega na tym, że rynek może podążyć w kierunku innym niż oczekiwano. Zmiany koniunktury, decyzje polityczne czy globalne wydarzenia mogą wpływać na wartość indeksów, co wiąże się z niepewnością dla inwestorów.
Inwestując w ETF-y skupione na określonych sektorach, należy uwzględnić ryzyko branżowe, takie jak kryzys w danej gałęzi gospodarki. Istotne jest także ryzyko makroekonomiczne, np. spowolnienie gospodarcze czy recesja w danym kraju, które mogą wpłynąć na wyniki spółek wchodzących w skład indeksu.
Ogólnie rzecz biorąc, aktywa oparte na indeksach są uważane za jeden z najbezpieczniejszych instrumentów inwestycyjnych, głównie ze względu na swój potencjał dywersyfikacji ryzyka. Nie oznacza to jednak, że są w stu procentach bezpieczne – inwestowanie na giełdzie nigdy nie daje takiej gwarancji.
Jeśli do handlu opartego na indeksach używasz kontraktów (CFD) i dźwigni, pamiętaj, że Twoje potencjalne straty mogą być odpowiednio wyższe. W niektórych sytuacjach mogą one przewyższyć nawet wysokość Twojego kapitału wejściowego. W takich sytuacjach łatwo poddać się emocjom – wyprzedawanie swoich aktywów w panice to najgorsze, co możesz zrobić!
Podsumowanie
Decydując się na inwestowanie w instrumenty bazujące na indeksach giełdowych, bądź przygotowany na to, że Twoją główną strategią będzie śledzenie ruchów na rynku. Taka pasywna metoda zabierze Ci znacznie mniej czasu niż gdybyś kupował akcje indywidualnych spółek i każdą z nich śledził z osobna.
Oparcie inwestycji na indeksach to również szansa, aby zdywersyfikować swój portfel, ograniczyć ryzyko a także zmniejszyć swoje koszty giełdowe.
Odwiedź Akademię eToro po więcej informacji o indeksach giełdowych i ich rodzajach.
Najczęściej zadawane pytania
- Czy indeksy są dobrą inwestycją dla początkujących?
-
Indeksy charakteryzują się wysoką dywersyfikacją, dzięki czemu stanowią interesujący wybór dla początkujących inwestorów. Teoretycznie dywersyfikacja pomaga rozłożyć ryzyko, wyrównać zwroty i może umożliwić inwestorom trzymanie się długoterminowej strategii. Z drugiej strony, indeksy są produktami pochodnymi. Są to złożone instrumenty, a inwestorzy powinni zastanowić się, czy rozumieją, jak działa ten produkt i czy mogą sobie pozwolić na wysokie ryzyko utraty pieniędzy.
- Czy warto korzystać z dźwigni finansowej podczas handlu indeksami?
-
Tylko najbardziej doświadczeni inwestorzy powinni brać pod uwagę korzystanie z dźwigni finansowej, gdy po raz pierwszy rozpoczynają handel indeksami. Handlując na nowym rynku, inwestorzy powinni przede wszystkim lepiej zrozumieć jego charakterystykę. Korzystanie z dźwigni finansowej może skutkować wahaniami zysków i strat, które mogą rozpraszać inwestorów i odciągać ich od długoterminowych celów. Dobrzy brokerzy umożliwiają skonfigurowanie konta do handlu bez dźwigni finansowej.
- Który indeks najlepiej odzwierciedla wyniki całego rynku akcji?
-
Indeks S&P 500 jest powszechnie uważany przez inwestorów i analityków za najlepszy wskaźnik ogólnych wyników rynków akcji. Chociaż wszystkie akcje wchodzące w jego skład są notowane na giełdach w USA, są to zazwyczaj duże, międzynarodowe firmy, takie jak Coca Cola, Microsoft i Exxon Mobil, z których większość ma globalną bazę klientów.
Niniejsze treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i nie powinny być traktowane jako porada inwestycyjna, osobista rekomendacja, oferta lub zachęta do kupna bądź sprzedaży jakichkolwiek instrumentów finansowych.
Podczas przygotowywania niniejszego materiału nie uwzględniano konkretnych celów inwestycyjnych ani sytuacji finansowej. Nie został on sporządzony zgodnie z wymogami prawnymi i regulacyjnymi dotyczącymi promowania niezależnych badań. Nie wszystkie instrumenty finansowe i usługi, o których mowa, są oferowane przez eToro, a wszelkie odniesienia do historycznych wyników instrumentów finansowych, indeksów lub konfekcjonowanych produktów inwestycyjnych nie stanowią gwarancji przyszłych wyników i nie należy ich w ten sposób interpretować.
eToro nie gwarantuje oraz nie ponosi odpowiedzialności względem dokładności lub kompletności treści niniejszego przewodnika. Zanim zainwestujesz jakikolwiek kapitał, upewnij się, że rozumiesz ryzyko związane z jego obrotem. Nigdy nie ryzykuj więcej niż jesteś gotów stracić.