PRZEWODNIK PO AKCJACH 
UPRZYWILEJOWANYCH

Jedną z wielu możliwości inwestycyjnych, jakie dają rynki finansowe, są akcje uprzywilejowane. Wyjaśniamy, czym charakteryzują się te papiery wartościowe, co odróżnia je od zwykłych akcji oraz jakie są plusy i minusy inwestowania w nie.

---

Jeśli interesuje Cię inwestowanie w akcje, być może spotkałeś się już z pojęciem „akcji uprzywilejowanych”. Zanim zdecydujesz się na dodanie ich do swojego portfela, warto dokładniej zapoznać się z tym instrumentem finansowym. Akcje uprzywilejowane dzielą się bowiem na różne grupy i nie wszystkie będą odpowiednie dla Twojej strategii inwestycyjnej.

Aby rozwijać swoje umiejętności inwestycyjne, warto poznać rozmaite klasy aktywów. Każda z nich ma własny potencjał i może wspomóc Twoją strategię inwestycyjną – pod warunkiem, że zrozumiesz, jak ją wykorzystać.

Dywersyfikacja portfela to zalecana metoda kontroli strat. Dodanie do portfela akcji uprzywilejowanych może pomóc Ci utrzymać odpowiedni poziom bezpieczeństwa Twoich inwestycji.

Czym są akcje uprzywilejowane?

Jak pewnie już wiesz, akcje to papiery wartościowe [GLOSSARY TERM: Rodzaj instrumentu finansowego o wymiernej wartości monetarnej.] wydawane przez spółki giełdowe w celu uzyskania dodatkowego kapitału na rozwój i inwestycje. Decydując się na ich kupno, stajesz się współwłaścicielem spółki i masz szansę na pomnożenie swojego kapitału dzięki ich rosnącej wartości. Często otrzymujesz również prawo do dywidendy.

Oprócz akcji zwykłych, przedsiębiorstwa mogą też zdecydować się na wydanie niewygasających akcji uprzywilejowanych. Jest to aktywo hybrydowe łączące cechy zwykłych akcji i obligacji, które zapewniając właścicielowi regularną dywidendę ustalaną według z góry określonej stopy w oparciu o wartość nominalną akcji. 

Wartość akcji uprzywilejowanych jest zwykle wyższa niż wartość akcji zwykłych i mniej zależna od wahań rynkowych. Ich właściciele mają również pierwszeństwo praw majątkowych w przypadku likwidacji spółki.

Specjalne uprawnienia, jakie wynikają z akcji uprzywilejowanych, są najczęściej imienne, a ewentualna sprzedaż tych aktywów na giełdzie oznacza utratę przywilejów. Akcje uprzywilejowane zamieniają się wówczas w akcje zwykłe na okaziciela.

Dlaczego spółki decydują się na emisję akcji uprzywilejowanych? Istnieje kilka różnych powodów, między innymi:

• Pozyskanie większego kapitału niż w przypadku sprzedaży akcji zwykłych (ze względu na większą wartość akcji uprzywilejowanych).
• Dostęp do źródeł finansowania jeszcze przed osiągnięciem wystarczającej atrakcyjności rynkowej (co pozwala na szybszy rozwój).
• Lepsze zarządzanie płynnością finansową (wypłata dywidendy dla akcji uprzywilejowanych może zostać odroczona w czasie, ale nigdy odwołana).
• Zachowanie kontroli nad decyzjami (w przypadku akcji uprzywilejowanych bez prawa głosu, czyli tzw. akcji niemych).
• Ochrona własnej prywatności (w przypadku akcji z ograniczonym dostępem do informacji finansowych spółki).
• Możliwość nadania większych praw wybranym akcjonariuszom (uzależnione od decyzji spółki).
• Korzyści księgowe i finansowe (akcje uprzywilejowane, w przeciwieństwie do obligacji, nie są uważane za zobowiązanie dłużne).

Rodzaje akcji uprzywilejowanych

Akcje uprzywilejowane w spółce akcyjnej mogą różnić się w zależności od uprawnień, jakie dają swojemu właścicielowi. Bazując na tych kryteriach, istnieją zatem:

• akcje uprzywilejowane co do głosu,
• akcje uprzywilejowane co do dywidendy,
• akcje uprzywilejowane co do praw majątkowych.

Bardziej szczegółowy podział akcji uprzywilejowanych obejmuje

Skumulowane akcje uprzywilejowane	Dają właścicielowi pierwszeństwo w wypłacie zaległych dywidend.
Udziałowe akcje uprzywilejowane	Umożliwiają otrzymanie dodatkowej dywidendy od określonego poziomu zysku oraz dodatkowych aktywów w przypadku likwidacji.
Zamienne akcje uprzywilejowane	Mogą być zamienione na określoną liczbę akcji zwykłych. Czasami taka zamiana następuje automatycznie po upłynięciu określonego terminu.
Uprzywilejowane akcje na żądanie	Dają emitującej spółce prawo do ich odkupienia po określonej cenie i w ustalonym terminie

„Inwestowanie pieniędzy to proces angażowania zasobów w sposób strategiczny, tak, by osiągnąć określony cel”.

Alan Gotthardt

Jak wybrać akcje uprzywilejowane – wskazówki

Zastanawiasz się, jak wybrać najlepsze dla siebie akcje uprzywilejowane? Swoją decyzję powinieneś poprzedzić dokładną analizą sytuacji finansowej spółki, jej planów rozwojowych oraz perspektyw dla branży, w której działa. Powoli Ci to lepiej ocenić jej płynność i atrakcyjność rynkową, a co za tym idzie – możliwość zysku dla Ciebie.

Przy wyborze akcji uprzywilejowanych ważne jest również porównanie stopy dywidendy w różnych spółkach i sprawdzenie zasad i częstotliwości jej wypłacania. Jeśli chcesz zainwestować w uprzywilejowane akcje spółek polskich, sprawdź indeks WIGdiv, który obejmuje najważniejsze przedsiębiorstwa regularnie wypłacające dywidendy.

Decydując się na akcje zamienne, przeanalizuj warunki konwersji i sprawdź, jakie przywileje stracisz w przypadku zamiany swoich akcji na zwykłe. W przypadku akcji na żądanie dokładnie zbadaj datę wykupu, cenę wykupu i potencjalny wpływ wykupu akcji na Twój portfel inwestycyjny.

Zalety i wady akcji uprzywilejowanych

Dodanie akcji uprzywilejowanych do własnego portfela inwestycyjnego niesie ze sobą szereg potencjalnych korzyści, ale również naraża inwestora na pewne ryzyko. Tabela poniżej porównuje plusy i minusy kupowania tych instrumentów finansowych:

Jest to aktywo hybrydowe łączące cechy zwykłych akcji i obligacji, które zapewnia właścicielowi wyższą dywidendę i pierwszeństwo praw majątkowych w przypadku likwidacji spółki.

Akcje zwykłe i uprzywilejowane – różnice

Akcje uprzywilejowane różnią się od akcji zwykłych pod kilkoma względami:

• Prawo do głosu – akcje uprzywilejowane oferują większą liczbę głosów (w Polsce maksymalnie 2) niż akcje zwykłe na walnych zgromadzeniach akcjonariuszy. Należy jednak pamiętać, że niektóre akcje uprzywilejowane, tak zwane akcje nieme, nie dają prawa głosu.
• Prawo roszczeniowe do zysków – akcje uprzywilejowane dają właścicielowi pierwszeństwo przed zwykłymi akcjonariuszami do wypłaty części osiągniętych przez spółkę zysków.
• Dywidenda – akcje uprzywilejowane posiadają stały i gwarantowany poziom dywidendy, podczas gdy akcje zwykłe nie zawsze przewidują wypłatę dywidendy i nie regulują jej poziomu.
• Strategia inwestycyjna – akcje uprzywilejowane przyciągają głównie inwestorów liczących na stałe zyski z dywidendy, natomiast akcje zwykłe – tych, którzy chcą spekulować na zmianie kursu.
• Zmienność cenowa – wartość akcji uprzywilejowanych w mniejszym stopniu zależy od zysków lub strat emitującej je spółki, przez co bywa bardziej stabilna niż cena akcji zwykłych.
• Łatwość obrotu – akcje zwykłe to akcje na okaziciela i mogą być łatwo sprzedawane i kupowane na giełdzie, podczas gdy zbycie imiennych akcji uprzywilejowanych jest ograniczone i wymaga zgłoszenia do księgi akcyjnej spółki.

Jak kupić akcje uprzywilejowane

Kupno akcji uprzywilejowanych jest możliwe bezpośrednio od spółki emitującej. Przedsiębiorstwa debiutujące na giełdzie mają obowiązek opublikowania tzw. prospektu emisyjnego, który zawiera opis i ceny oferowanych przez nie papierów wartościowych. Znajdziesz tam również informacje o czynnikach ryzyka, perspektywach rozwoju i sytuacji finansowej spółki.

Imienne akcje uprzywilejowane nie podlegają obrotowi giełdowemu, ale ich zakup na tym rynku jest możliwy poprzez nabycie funduszy ETF specjalizujących się w akcjach uprzywilejowanych (np. Invesco Preferred czy iShares Preferred&Income Securities ETF). Inwestując w takie ETF-y, możesz stać się właścicielem całego koszyka akcji uprzywilejowanych wyemitowanych przez rozmaite firmy.

Najłatwiejszym sposobem na zakup giełdowych funduszy bazujących na akcjach uprzywilejowanych jest otwarcie rachunku inwestycyjnego u wybranego brokera. Możesz w tym celu skorzystać z działających w Polsce biur maklerskich lub wybranej platformy tradingowej online.

Szukając akcji uprzywilejowanych, skoncentruj się na bankach, towarzystwach ubezpieczeniowych, REIT-ach i przedsiębiorstwach użyteczności publicznej. To właśnie one najczęściej emitują akcje ze specjalnymi przywilejami.

Podsumowanie

Nabycie akcji uprzywilejowanych może okazać się dobrą strategią na wygenerowanie stałego dochodu z dywidendy i ochroną przed zbytnimi wahaniami cen. Z drugiej jednak strony, ich większa stabilność cenowa zmniejsza możliwości zysku spekulacyjnego. Zanim zdecydujesz się na dodanie tych aktywów do swojego portfela inwestycyjnego, dokładnie przeanalizuj ich plusy i minusy.

Mimo, że zakup indywidualnych akcji uprzywilejowanych bezpośrednio od emitenta może okazać się dość skomplikowany, platformy brokerskie często oferują fundusze ETF stworzone w oparciu o najlepsze aktywa tego rodzaju. Pozwoli Ci to uniknąć samodzielnego szukania i analizy akcji uprzywilejowanych i da szansę na ich większą stabilność.

Odwiedź Akademię eToro i poszerz swoją wiedzę o akcjach uprzywilejowanych i innych klasach aktywów.

Najczęściej zadawane pytania

Jaki akt prawny reguluje kwestie związane z akcjami uprzywilejowanymi w Polsce?

Dokumentem, który reguluje emisję i obrót papierami wartościowymi emitowanymi przez spółki polskie, jest Kodeks Spółek Handlowych. Art.351 tego kodeksu poświęcony jest kwestiom związanym z akcjami uprzywilejowanymi. Wymienione są tam rodzaje uprzywilejowań, a także rola statutu spółek w ich określeniu. Zakup akcji uprzywilejowanych na giełdzie podlega również regulaminowi tej giełdy.

Czy akcje uprzywilejowane są uważane za bezpieczny instrument finansowy?

Pod względem bezpieczeństwa, akcje uprzywilejowane w spółce akcyjnej plasują się pomiędzy obligacjami i akcjami zwykłymi. W przypadku, gdy dana spółka znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, pierwszeństwo do dywidendy mają właściciele obligacji, a dopiero po nich właściciele akcji uprzywilejowanych. Stosunkowo niskie wahania cenowe, jakim podlega ten rodzaj akcji, zmniejsza z kolei ryzyko potencjalnych strat. Decyzje o zakupie akcji uprzywilejowanych i stworzeniu bezpiecznego portfela powinny być zawsze podejmowane na podstawie indywidualnej tolerancji ryzyka i celów inwestycyjnych.

Czy da się sprzedać akcje uprzywilejowane bez utraty związanych z nimi uprawnień?

Nie zawsze jest to możliwe. Przeniesienie własności imiennych akcji uprzywilejowanych według woli właściciela i bez utraty uprawnień jest często ograniczone przez statut danej spółki. Może on zawierać postanowienia o prawie pierwszeństwa zakupu, konieczności uzyskania zgody spółki na sprzedaż lub minimalnym terminie, po którym przeniesienie akcji jest możliwe. Jeśli jednak spółka zezwala na przeniesienie praw wynikających z akcji uprzywilejowanych na inny podmiot, sprzedaż takich akcji musi zostać odnotowana w rejestrze akcjonariuszy.