Rewolucja blockchain sprawiła, że w dzisiejszym świecie pojawiło się wiele nowych rozwiązań, z których najbardziej znanymi są kryptowaluty. Podobnie jak w przypadku większości nowych technologii, terminologia związana z blockchainem i kryptowalutami ewoluuje i zmienia się — nieustannie ukuwane są też nowe określenia. Właśnie dlatego przygotowaliśmy ten podręczny glosariusz terminów technicznych, dzięki któremu lepiej zrozumiesz język technologii blockchain i opanujesz żargon.
#
51% Attack („Atak 51%”) – termin ten opisuje sytuację, w której zbyt duża część władzy w sieci blockchain skupiona jest w jednym miejscu. Użytkownicy kontrolujący 51% systemu mogą celowo nim manipulować lub w sposób niezamierzony zawierać sprzeczne, potencjalnie zagrażające systemowi transakcje (w skrajnych przypadkach może to być nawet jedna osoba).
A–C
Airdrop („Zrzut z powietrza”)– dystrybucja tokenów przez operatorów sieci kryptowaluty. Tokeny są rozdawane wszystkim posiadaczom waluty za darmo lub pod warunkiem wykonania jakiegoś rodzaju czynności, takiej jak promowanie kryptowaluty w sieci społecznościowej.
Altcoin („moneta alternatywna”) – dowolną kryptowalutę inną niż Bitcoin można określić mianem „altcoin” (skrót od „alternative coin” — „moneta alternatywna”). Na całym świecie w obrocie dostępnych jest wiele altcoinów, w tym XRP, NEO, Stellar i wiele innych.
ASIC – skrót od „Application Specific Integrated Circuit” („Specjalistyczny Układ Scalony”). ASIC to układ scalony (chip) zaprojektowany z myślą o wykonywaniu określonego zadania. W świecie blockchainu określenie to dotyczy zwykle chipów opracowywanych w celu wykorzystania w służących do wydobywania monet komputerach-koparkach — tego rodzaju układy uważane są za lepsze od jednostek centralnych (CPU) i kart graficznych (GPU).
Bitcoin – pierwsza i największa kryptowaluta (według kapitalizacji rynkowej). Bitcoin został wprowadzony w 2009 r. jako zdecentralizowana waluta oparta na technologii blockchain. Stanowi on pierwsze zastosowanie technologii blockchain w świecie realnym. Bitcoin został stworzony przez osobę występującą pod pseudonimem Satoshi Nakamoto (choć mogła to być również grupa osób).
Blockchain – zdecentralizowana sieć zbudowana w oparciu o ciągły łańcuch segmentów kodu o wstępnie określonej wielkości (bloków). Wszystkie transakcje w sieci są przechowywane w publicznej księdze, która opiera się na całej sieci, co oznacza, że nie jest konieczne istnienie centralnego serwera wykorzystywanego do zatwierdzania zawieranych w niej transakcji.
Cold storage („chłodnia”) – zabezpieczenie umożliwiające przechowywanie kryptowalut w środowisku offline. Może to być pamięć masowa (taka jak dysk USB) lub papierowy portfel.
D–H
DAO – skrót od Decentralized Autonomous Organization, oznaczający Zdecentralizowaną Organizację Autonomiczną. Termin ten opisuje organizację wykorzystującą do zarządzania sobą rozwiązania technologii blockchain, takie jak inteligentne kontrakty, bez potrzeby istnienia centralnego organu władz.
Dapps – skrót od „decentralised apps”, oznaczający aplikacje zdecentralizowane. Zasadniczo są to programy wykorzystujące technologię blockchain do tworzenia dowolnego rodzaju aplikacji działających w sieci zdecentralizowanej.
Fork (dosł. „rozwidlenie”) – ponieważ technologia blockchain ma charakter zdecentralizowany, warunkiem wdrożenia każdej ze zmian w sieci jest zaakceptowanie jej przez użytkowników. Jeśli aktualizacja lub zmiana kodu zostanie zaakceptowana przez wystarczającą liczbę użytkowników, jest wdrażana w całej sieci. Zmiana, w następstwie której starsze wersje sieci są nadal obsługiwane, nazwana jest soft fork („fork miękki”), podczas gdy zmianę skutkującą brakiem wstecznej zgodności określa się mianem hard fork („fork twardy”). Niekiedy w związku z hard forkiem następuje podział społeczności, który może doprowadzić do powstania całkowicie nowej, równoległej sieci blockchain. Właśnie w taki sposób doszło do powstania walut Bitcoin Cash oraz Ethereum Classic.
Genesis block (dosł. „blok Księgi Rodzaju”)– pierwszy blok kodu utworzony w sieci blockchain.Hash (skrót) – praktyka wykorzystywania algorytmu w celu oznaczenia dowolnego bloku danych „cyfrowym odciskiem palców”. W przypadku przechowywania informacji w sieci blockchain hashing służy do tworzenia ujednoliconej formy identyfikacji bloków kodu poprzez przekształcanie ich na ciągi cyfr i liter o ustalonej długości.
I–M
ICO – Initial Coin Offering, czyli Pierwsza Oferta Monety. Termin ten opisuje sytuację, w której firma pozyskuje środki, emitując tokeny kryptowaluty sprzedawane pierwszym inwestorom po ustalonej cenie.
Klucz prywatny – każdy użytkownik w sieci posiada klucz prywatny. Klucz prywatny znany jest wyłącznie użytkownikowi i jest równoważny hasłu.
Klucz publiczny – o ile wspomniany powyżej klucz prywatny jest odpowiednikiem hasła, klucz publiczny jest pewnego rodzaju nazwą użytkownika.
Konsensus – ponieważ wiele danych w publicznej sieci blockchain przechowywane jest jednocześnie w wielu obszarach sieci, członkowie chcą mieć tę samą kopię tych segmentów kodów (takich jak księga publiczna) niezależnie od tego, z którego obszaru sieci korzystają.
Kopanie – praktyka przeznaczania mocy obliczeniowej komputera na zawieranie transakcji w sieci w zamian za tokeny. Każda transakcja szyfrowana jest przez równanie, którego rozwiązanie wymaga zaangażowania znaczącej mocy obliczeniowej. „Górnicy”, którzy rozwiążą równanie jako pierwsi, tym samym umożliwiając zawarcie transakcji, są wynagradzani niewielką prowizją.
Kryptowaluta – pierwsze znaczące zastosowanie technologii blockchain. Głównym założeniem kryptowalut jest brak centralnego emitenta oraz unikatowe szyfrowanie każdego z tokenów i każdej z transakcji. Technologia blockchain to infrastruktura, która umożliwia przechowywanie kryptowalut i wymianę tokenów w sieci.
Ledger (księga) – cyfrowy rejestr wszystkich transakcji zawartych w określonej sieci blockchain. Kopie księgi przechowywane są w całej sieci i stale aktualizowane w celu zapewnienia wzajemnej zgodności, tak by transakcje mogły być identyfikowane przez wszystkich członków sieci.
Lightning Network – rozwiązanie „drugiej warstwy”, mające na celu znaczące przyspieszenie przetwarzania transakcji w sieci blockchain. Sieć Lightning Network tworzy w celu przetarzania transakcji sieć P2P (peer-to-peer), by następnie przesłać je do zarejestrowania w księdze publicznej bazowej sieci blockchain.
Mining pool (dosł. „pula górnicza”) – rodzaj stowarzyszenia górników, którego celem jest przetwarzanie większej liczby transkacji oraz otrzymywanie większych prowizji. Uzyskane środki są następnie dzielone pomiędzy członków grupy.
N–P
Opłata transakcyjna – ponieważ transakcje w sieci blokchain wymagają dużej mocy obliczeniowej, górnicy w sieci rywalizują o prawo do przetwarzania transakcji, wykorzystując moc obliczeniową. Górnik, który ostatecznie przetworzy transakcję, otrzymuje opłatę transakcyjną.
Peer-to-Peer (P2P) – rozwiązanie umożliwiające udostępnianie informacji w określonej sieci bezpośrednio pomiędzy dwoma stronami, bez potrzeby korzystania z serwera, przez który przechodziłyby dane.
Płynność – łatwość wymiany określonej kryptowaluty na gotówkę. Płynność zależy od wielu czynników, takich jak podaż i popyt oraz czasy przetwarzania transakcji.
Podpis cyfrowy – często używany termin oznaczający pojedynczą osobę lub czynność w Internecie. W przypadku technologii blockchain oznacza on zwykle niepowtarzalny identyfikator przydzielany poszczególnym użytkownikom, tokenom lub transakcjom.
Portfel – działający online lub mający formę natywnego klienta program umożliwiający użytkownikom przechowywanie, przesyłanie oraz sprawdzanie swojego salda. Różne portfele obsługują różne kryptowaluty, przy czym wiele portfeli obsługuje zróżnicowane kryptowaluty na pojedynczej platformie.
Portfel papierowy – rozwiązanie typu „cold storage” (dosł. „chłodnia”), uważane ze jeden z najbezpieczniejszych sposobów przechowywania kryptowalut. Portfel papierowy można wydrukować na dowolnej drukarce — zawiera on unikatowy klucze użytkownika, publiczny i prywatny, zakodowane w postaci kodów QR. Gdy użytkownicy chcą uzyskać dostęp do swoich środków, muszą tylko zeskanować swój papierowy portfel.
Proof of Stake („dowód udziału”) – metoda pozwalająca na określenie, którzy użytkownicy są uprawnieni do dodawania nowych bloków do łańcucha blockchain, a tym samym uzyskania prowizji za „kopanie”. Dzięki tej metodzie wśród użytkowników uczestniczących w procesie „kopania” osoby posiadające więcej tokenów są wynagradzane w większym stopniu od tych, które mają mniej tokenów.
Proof of Work („dowód pracy”) – koncepcja wcześniejsza od „Proof of Stake” („dowodu udziału”), ale podobna do niej; służy do określenia, który użytkownik jest uprawniony do utworzenia bloku. W przypadku metody Proof of Work uprawnienia określane są na podstawie mocy obliczeniowej, a nie na podstawie cyfrowego majątku górników.
S–W
SegWit – skrót od „Segregated Witness” (dosł. „segregowany świadek”. Jest to rozwiązanie przyspieszające działanie sieci blockchain. SegWit może zostać wdrożony jako soft fork w sieci blockchain, usprawniając jej funkcjonowanie bez potrzeby tworzenia nowej waluty lub utraty wstecznej zgodności sieci.
Smart Contract („kontrakt inteligentny”) – algorytm wykorzystujący technologię blockchain w celu automatycznego wykonania określonego kontraktu. Po spełnieniu inteligentnego kontraktu jest on wykonywany, a jego strony są wynagradzane zgodnie z jego warunkami. Kontrakty inteligentne zdobyły popularność dzięki sieci blockchain Ethereum.
Token – indywidualna „moneta” związana z określoną siecią blockchain, reprezentująca jego walutę i nadająca wartość zawieranym w niej transakcjom. Na przykład token sieci Litecoin nazywa się LTC.
Węzeł – komputer w sieci obsługujący kopię księgi sieci blockchain. Węzły są rozproszone po całej sieci, co pomaga utrzymać ją w formie zdecentralizowanej.
Whitepaper („raport”) – poświęcony opisowi złożonej kwestii dokument pełniący rolę raportu lub przewodnika. W świecie kryptowalut dokumenty typu whitepaper wykorzystywane są do prezentacji sieci blockchain lub struktury, planu i/lub wizji kryptowaluty.
Kursy kryptowalut mogą ulegać wysokim wahaniom, przez co nie są one odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Inwestowanie w kryptowaluty nie podlega ramom regulacyjnym UE. Twój kapitał jest narażony na ryzyko. Niniejsze treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i nie należy ich traktować jako porad inwestycyjnych.