Cyklicznie pojawiające się okresy ekspansji i recesji nieodzownie towarzyszą każdej gospodarce, często idąc w parze ze wzrostem lub spadkiem cen na rynkach giełdowych. Dowiedz się, skąd się biorą cykle, jak je rozpoznać i z jakich faz są złożone, aby móc podejmować lepsze decyzje inwestycyjne.
Niezależnie od tego, w jaką klasę aktywów inwestujesz, zrozumienie cyklów koniunkturalnych i ich wpływu na ceny giełdowe jest umiejętnością, która może być pomocna w dążeniu do celów i budowaniu niezależności finansowej. Wiedza na temat zbliżających się okresów wzrostu gospodarczego i recesji to przydatne narzędzie do optymalizacji wyników inwestycyjnych.
Istnieje sporo wskaźników i narzędzi pomagających przewidzieć nadchodzące zmiany na rynku. Wykorzystując je, łatwiej będzie Ci wybrać instrumenty finansowe, w które warto zainwestować w danym momencie.
Czym jest cykl koniunkturalny w gospodarce?
Cykl koniunkturalny to zjawisko następujących po sobie i powracających okresów wzrostu gospodarczego i recesji . To, na jakim etapie cyklu gospodarczego znajduje się gospodarka w danym momencie, pokazuje wskaźnik PKB, czyli Produkt Krajowy Brutto.
Wysokość PKB w Polsce za dany okres można sprawdzić na stronie GUS, gdzie jest ona regularnie publikowana. Porównując aktualną wartość wskaźnika z historycznymi poziomami, inwestorzy mogą łatwiej zinterpretować aktualną sytuację gospodarczą oraz spróbować zrozumieć, w jakim kierunku zmierza cykl koniunkturalny.
Wskazówka: Informacje odnośnie aktualnego poziomu PKB pomagają dobrać instrumenty, w które warto zainwestować. Niektóre klasy aktywów lepiej sprawdzają się w okresie wzrostu gospodarczego, a inne podczas recesji.
Jakie są fazy cyklu koniunkturalnego?
Analizując dane historyczne można zauważyć, iż okresy ekspansji i recesji w gospodarce zwykle nie nadchodzą przypadkowo, lecz pojawiają się cyklicznie. Dzięki temu są one możliwe do przewidzenia. Spadek wzrostu PKB oznacza, że można się spodziewać nadchodzącego odbicia.
Typowy cykl koniunkturalny obejmuje 4 podstawowe fazy:
- ożywienie,
- szczyt/ekspansja/rozkwit,
- kryzys/spowolnienie/recesja,
- dno/depresja.
Historia uczy, że ludzie nie wyciągają z niej wniosków.
Warren Buffet
Ożywienie
Faza ożywienia charakteryzuje się zwiększoną produkcją w większości branż. Aby to umożliwić potrzeba więcej pracowników więc rośnie poziom zatrudnienia. Społeczeństwo wydaje coraz więcej pieniędzy na cele konsumpcyjne, a przedsiębiorstwa zwiększają swoje inwestycje.
Rosnący popyt na towary i usługi oraz zapotrzebowanie na surowce stymulują wzrost cen, co odbija się na coraz wyższym poziomie inflacji. Wraz z inflacją rośnie poziom PKB.
Szczyt/ekspansja/rozkwit
Jest to maksymalny moment ekspansji w gospodarce. Wydatki, inwestycje i zatrudnienie nie rosną już tak szybko, jak miało to miejsce w fazie ożywienia. Zmienia się również stosunek inflacji i PKB. Wzrost cen jest bardziej widoczny, a wskaźnik PKB zaczyna spadać.
Wskazówka: W sytuacji, gdy poziom realnego PKB spada przez dwa kolejne kwartały/lata mówi się o recesji technicznej. Gdy PKB w dwóch kolejnych kwartałach/latach wykazuje wzrost – oznacza to techniczne ożywienie.
Kryzys/spowolnienie/recesja
Kryzys jest przeciwieństwem ożywienia. Wskaźniki, które stymulowały wcześniejszy wzrost, zaczynają spadać. Przemysł i usługi zaczynają się kurczyć, coraz więcej osób traci pracę. To z kolei powoduje, że spadają wydatki i konsumpcja. Poziom PKB i inflacja notują coraz to niższe wyniki.
Dno/depresja
O dnie gospodarczym mówimy, gdy wskaźniki makroekonomiczne sięgnęły już tak niskiego poziomu, że zaczynają się odbijać. Widać to na poziomie PKB, który zaczyna powoli wzrastać. Społeczeństwo z rosnącym optymizmem ocenia gospodarkę, a poczucie bezpieczeństwa finansowego prowadzi do zwiększania wydatków konsumpcyjnych.
Wyniki osiągnięte w przeszłości nie są wyznacznikiem przyszłych wyników
Źródło: Finanse 21
Warto zauważyć, że fazy cyklu gospodarczego nie odbijają się w ten sam sposób oraz w równym stopniu we wszystkich dziedzinach gospodarki. Zdarza się, iż nawet w sytuacji występowania recesji gospodarczej, gdy kraj znajduje się w głębokiej depresji, jedna z płaszczyzn wciąż działa sprawnie i efektywnie.
Czym są cykle na rynku giełdowym?
Rynek giełdowy, podobnie jak gospodarka, podlega cyklicznym wahaniom, w trakcie których można zaobserwować powtarzające się trendy wzrostowe i spadkowe w poziomie cen. Między cyklem gospodarczym a cyklem giełdowym istnieją dwie zasadnicze różnice:
- Szczyty i dołki na giełdzie są wyznaczane nie przez wyniki gospodarcze czy PKB, lecz przez poziom, na jakim znajdują się ceny aktywów.
- Okresy recesji i ożywienia na giełdzie niekoniecznie pojawiają się w tym samym czasie, co spowolnienie i rozkwit w gospodarce.
Wskazówka: Rynki giełdowe zwykle wychodzą z depresji wcześniej niż inne sektory gospodarki. Chroniąc swoje portfolio, inwestorzy starają się prognozować nadchodzące zmiany i reagować z wyprzedzeniem.
Jakie są fazy cyklu giełdowego?
Umiejętność rozpoznania, w jakiej fazie znajduje się giełda i śledzenie trendów w cenie aktywów może Ci pomóc przewidzieć przyszłe zmiany w kursie i dać Ci przewagę nad innymi inwestorami. Obserwując cykl giełdowy, łatwiej wybierzesz najlepszy punkt wejścia i wyjścia oraz zwiększysz swoją szansę na zarobienie na przejściu cen z jednej fazy w drugą.
Cykl giełdowy, podobnie jak cykl koniunkturalny, składa się z 4 faz:
Akumulacja
Akumulacja występuje najczęściej po długotrwałym trendzie spadkowym, w momencie, w którym ceny akcji spadną na tyle nisko, że część inwestorów uznała, że zamiast sprzedawać, warto je kupić.
W tej fazie inwestorzy instytucjonalni skupiają się na pozyskiwaniu bardziej ryzykownych instrumentów finansowych, zanim ich cena wzrośnie. Zbytni popyt na aktywa może jednak podnieść ich kurs wcześniej, niż się tego spodziewano i zakłócić plany inwestorów. Równowaga w tej kwestii jest dość delikatna i często trudna do uzyskania.
Wzrost
Wpływ gotówki na giełdę i akumulacja aktywów prowadzą do ograniczenia podaży, co napędza trend wzrostowy. Rosnące ceny instrumentów finansowych i możliwość zysku sprawiają, że coraz więcej inwestorów indywidualnych decyduje się na ulokowanie kapitału na giełdzie. Rosnący popyt na aktywa prowadzi do dalszych wzrostów cen i wybijania kolejnych szczytów.
Wskazówka: Inwestorzy, którzy spóźnią się na fazę akumulacji, często starają się wejść na rynek i zlcić kupno aktywów na początku fazy wzrostu. Ceny są wtedy jeszcze stosunkowo niskie, a szansa na wzrost bardzo wysoka.
Dystrybucja
Kiedy ceny akcji znajdują się w długotrwałym trendzie wzrostowym, duzi inwestorzy zaczynają się orientować, że mogą być one przewartościowane. Giełda zaczyna wchodzić w fazę dystrybucji, a aktywa są stopniowo sprzedawane w celu skapitalizowania części lub całości zysków.
Sprzedaż instrumentów finansowych jest powolna i nie prowadzi do gwałtownych spadków w cenie. Analiza wykresów pokazuje trend horyzontalny, w którym kurs aktywów pozostaje stosunkowo stabilny.
Spadek
Po fazie dystrybucji przychodzi zwykle spadek, czyli faza, w której inwestorzy zaczynają masowo wyprzedawać swoje aktywa. Rosnąca podaż prowadzi do pojawienia się trendu spadkowego w cenie. Spróbuj go zidentyfikować, obserwując formacje świecowe na wykresach.
Faza ta trwa tak długo, aż cena akcji osiągnie poziom niedowartościowania. Wtedy też inwestorzy, którzy to zauważą, ponownie zaczną skupować aktywa i rozpocznie się akumulacja
Podsumowanie
Chwilowe wahania w cenie aktywów giełdowych mogą na pierwszy rzut oka wydać Ci się przypadkowe, jednak mają one związek z panującymi warunkami gospodarczymi. Cykle koniunkturalne i giełdowe funkcjonują na podobnych zasadach, ich fazy powtarzają się co jakiś czas i są możliwe do przewidzenia.
Zrozumienie istniejącej między nimi współzależności oraz umiejętne zidentyfikowanie fazy, w jakiej znajduje się giełda, ułatwi Ci podejmowanie decyzji związanych z portfelem inwestycyjnym i pomoże zaplanować odpowiednią strategię.
Odwiedź Akademię eToro i poszerz swoją wiedzę na temat giełdy i instrumentów finansowych.
Quiz
Najczęściej zadawane pytania
- Dlaczego cykl gospodarczy i giełdowy nie zawsze są ze sobą skoordynowane?
-
Porównując cykl na rynku giełdowym z cyklem koniunkturalnym, możesz zauważyć, że zdarzają się między nimi różnice czasowe. Czasami giełda reaguje z wyprzedzeniem, bazując na prognozach tego, co powinno się wydarzyć w gospodarce. Z drugiej strony, zdarza się również, że inwestorzy potrzebują czasu, aby przetworzyć informacje i podjąć odpowiednie decyzje, co sprawia, że fazy rynku giełdowego mogą opóźnić się w stosunku do faz w gospodarce.
- Czy da się przewidzieć, ile potrwa hossa lub bessa na giełdzie?
-
Nie jest możliwe dokładne oszacowanie czasu trwania hossy lub bessy na giełdzie. Rynek jest podatny na wiele czynników, z których nie wszystkie pojawiają się cyklicznie. Niespodziewane wydarzenie (np. wojna lub pandemia) mogą zakłócić długość danej fazy cyklu giełdowego i przyspieszyć pojawienie się kolejnej. Dlatego też tak istotne dla aktywnych inwestorów i traderów jest regularne śledzenie informacji rynkowych.
- Czy można zarobić w trakcie fazy spadkowej cyklu giełdowego?
-
Tak, istnieją strategie inwestycyjne, które pozwalają na potencjalne zarabianie nawet podczas fazy spadkowej cyklu giełdowego. Można wśród nich wymienić krótką sprzedaż, kontrakty CFD oraz inwestowanie w tzw. bezpieczne aktywa (np. złoto lub obligacje skarbowe). Żadna z tych strategii nie jest jednak wolna od ryzyka ani nie daje 100% gwarancji na osiągnięcie oczekiwanych wyników.
Niniejsze treści mają charakter wyłącznie informacyjny oraz edukacyjny i nie stanowią usługi doradztwa inwestycyjnego, osobistej rekomendacji, oferty lub namowy do kupna bądź sprzedaży jakichkolwiek instrumentów finansowych.
Podczas przygotowywania niniejszego materiału nie uwzględniono konkretnych celów inwestycyjnych i sytuacji finansowej odbiorcy oraz nie został on sporządzony zgodnie z wymogami prawnymi i regulacyjnymi określającymi zasady promowania niezależnych badań. Wszelkie odniesienia do historycznych lub przyszłych wyników instrumentów finansowych, indeksów lub konfekcjonowanych produktów inwestycyjnych nie stanowią gwarancji przyszłych wyników i nie należy ich w ten sposób interpretować.
eToro nie gwarantuje dokładności lub kompletności treści oraz nie ponosi odpowiedzialności za ich brak w niniejszej publikacji.
Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z wysokim ryzykiem szybkiej utraty pieniędzy z powodu dźwigni finansowej. 76% rachunków inwestorów detalicznych ponosi straty podczas handlu kontraktami CFD z tym dostawcą. Dlatego powinieneś zastanowić się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD i czy możesz sobie pozwolić na podjęcie wysokiego ryzyka utraty pieniędzy.