Zasadniczo DeFi to przeciwieństwo i alternatywa dla klasycznych usług finansowych. Uczestnikiem wszystkich tradycyjnych usług finansowych jest pośrednik pod postacią instytucji finansowej, zwykle banku. Dotyczy to między innymi kredytów, ubezpieczeń czy inwestycji. Tymczasem DeFi (Decentralised Finance), czyli zdecentralizowane finanse, to usługi finansowe przetwarzane bez żadnych pośredników.
Ta globalna sieć jest dostępna dla każdego, niezależnie od pory dnia i miejsca przebywania. Wystarczy tylko telefon i dostęp do Internetu, by możliwe stało się np. udzielanie pożyczek, podobnie jak inwestowanie w kryptowaluty, bez udziału stron trzecich. Brak procedur i kosztów operacyjnych to zaś tylko parę czynników, które sprawiają, że kryptowaluty DeFi zyskują na popularności.
Spis treści
Czym różni się DeFi od tradycyjnych finansów?
Czy są jakieś wady korzystania z DeFi?
Czym dokładnie jest DeFi?
Koncepcja DeFi zakłada przetwarzanie praktycznie wszystkich usług finansowych i inwestycyjnych za pomocą systemu Ethereum (ETH). Ethereum to pod względem udziałów rynkowych druga po Bitcoinie (BTC) kryptowaluta na rynku. Zdecentralizowane finanse są bezpośrednio połączone z inteligentnymi kontraktami oraz DApps (decentralised applications), czyli zdecentralizowanymi aplikacjami. Innymi słowy, termin „kryptowaluty defi” oznacza wykorzystanie technologii kryptowalutowej do wykonywania tradycyjnych usług finansowych w sposób zdecentralizowany.
DeFi może być wykorzystywane np. do udzielenia pożyczki osobie znajdującej się na drugim krańcu świata. Zakres możliwości zdecentralizowanych finansów jest jednak znacznie szerszy. Najbardziej rozwinięte platformy DeFi oferują między innymi dostęp do zdecentralizowanej giełdy oraz tokenizację (tokenizacja to forma cyfryzacji biznesu) aktywów fizycznych, w tym złota. DeFi może obejmować także sieci płatnicze, ubezpieczenia oraz instrumenty pochodne.
Dla wielu osób inwestowanie w kryptowaluty, jak i cały świat krypto, wygląda i brzmi tajemniczo. Jeśli więc nie wszystko w kwestii DeFi jest dla Ciebie jasne, zapoznaj się z obszerniejszym wyjaśnieniem znaczenia kluczowych terminów:
- Inteligentne kontrakty (Smart contracts) — można powiedzieć, że to właśnie one zastępują pośrednika w zdecentralizowanych usługach finansowych. Inteligentne kontrakty przez aplikacje i skrypty generują cyfrowe zasoby. W konsekwencji możliwe staje się autoryzowanie umów finansowych, np. związanych z przelewami. To właśnie przez inteligentne kontrakty Ethereum stało się tak popularne.
- Aplikacje zdecentralizowane (dApps) — pod względem użytkowym nie różnią się one niczym od innych aplikacji. Dostęp do nich można więc uzyskać np. przez przeglądarkę internetową na telefonie. Kod dApps nie jest jednak uruchamiany w scentralizowanych serwerach, a w rozproszonej sieci P2P (Peer to Peer). Aplikacje zdecentralizowane działają więc na zasadach open source i nikt nie ma nad nimi pełnej kontroli.
- Zdecentralizowana giełda (DEX) — to platforma internetowa, która działa na zasadach podobnych do platformy eToro. Zdecentralizowana giełda bazuje jednakże na inteligentnych kontraktach przetwarzanych przez łańcuch blokowy Ethereum. Taka giełda umożliwia inwestowanie w monety i tokeny kryptowalut zamiast w tradycyjne aktywa. Zdecentralizowana giełda przez swoje rozproszenie minimalizuje ryzyko utraty zasobów z powodu działań oszustów i hakerów.
Można powiedzieć, że cel istnienia DeFi i tradycyjnych usług finansowych jest bardzo podobny. Zasadnicza różnica między nimi polega na tym, że wszystko, co związane ze zdecentralizowanymi finansami, opiera się o rozproszenie, a nie o pośrednika.
Czym różni się DeFi od tradycyjnych finansów?
Być może zastanawiasz się, po co wymyślono DeFi kryptowaluty, skoro tradycyjne usługi finansowe są sprawdzone i powszechne. Chcemy jednak podzielić się wiedzą i doświadczeniem platformy eToro, aby umożliwić Ci poznanie zalet korzystania z DeFi. Przedstawiamy je w poniższych paragrafach.
Zdecentralizowane finanse to mniej miejsca na błędy ludzkie
Za pośrednikami w tradycyjnych usługach finansowych stoją ludzie. Ludzie natomiast popełniają błędy. Tymczasem w DeFi usługi finansowe są przetwarzane przez inteligentne kontakty i dApps. Co więcej, raz dobrze napisany i sprawdzony kod może działać praktycznie bezbłędnie.
Pełna przejrzystość
Zdecentralizowany charakter bloków blockchain sprawia, że inteligentne kontrakty to oprogramowanie otwartoźródłowe. Każdy ma więc do nich dostęp i wszyscy mają możliwość zapoznania się z kodem czy znalezienia lub wyeliminowania ewentualnych błędów. Same transakcje również są ogólnodostępne. System działa więc na zasadach zaufania użytkowników. Nie oznacza to jednak wcale, że naruszona zostaje prywatność. Żadna transakcja nie jest bowiem bezpośrednio związana z Twoją tożsamością.
Dostęp zawsze i wszędzie
Zdecentralizowane finanse i aplikacje z nimi związane projektuje się tak, by można uzyskać do nich dostęp na całym świecie. Wszystko, co jest potrzebne, to połączenie z Internetem. DeFi jest więc dostępne zarówno w małych polskich miasteczkach, jak i największych metropoliach globu. Istotne jest jednak to, że w każdym kraju mogą obowiązywać odmienne przepisy dotyczące cyfrowych walut. Warto tu zauważyć, że pod koniec 2020 roku Komisja Nadzoru Finansowego upubliczniła swoje stanowisko dotyczące obrotu kryptowalutami. Nie ma jednak żadnych przepisów, które regulowałyby ten rynek.
Inwestowanie w kryptowaluty jest pozbawione biurokracji
Przykładowo banki w Polsce muszą działać w zgodzie z przepisami Prawa bankowego. Do tego dochodzą wewnętrzne procedury samych banków. Tymczasem w sektorze DeFi nie ma żadnych formularzy do wypełnienia czy procedur do spełnienia, co pozwala zaoszczędzić mnóstwo czasu. Wszelkie działania dotyczące inteligentnych kontraktów można przeprowadzać bezpośrednio ze swojego portfela kryptowalutowego.
Elastyczne doświadczenie użytkownika
Na tradycyjnym rynku usług finansowych trzeba liczyć się z ograniczonym wyborem. Liczba banków jest przecież ograniczona. Zupełnie inaczej działa DeFi. Jeśli np. nie podoba Ci się interfejs danego dApp, możesz skorzystać z interfejsu innego twórcy. Ba, możesz nawet sam go zbudować tak, by idealnie pasował do twoich potrzeb i preferencji.
Modułowość DeFi
dApps można tworzyć w dowolny sposób, a później modyfikować je w zgodzie z bieżącymi potrzebami. Taka modułowość sprawia, że możliwe jest płynne łączenie ze sobą poszczególnych produktów DeFi. Ponadto ciągle mogą też powstawać dApps dla całkowicie nowych usług finansowych.
Czy są jakieś wady korzystania z DeFi?
W eToro zawsze zalecamy zachowanie rozsądku i traktowanie bezpieczeństwa jako priorytet. Ponadto podkreślamy, że każda inwestycja i technologia finansowa ma swoje wady. W przypadku Defi koniecznie trzeba być świadomym kilku kwestii, które wyróżniliśmy poniżej.
Wolniejsze prędkości transakcji
Bolączką DeFi pozostaje wolniejsze przetwarzanie transakcji i dApps w porównaniu do scentralizowanych odpowiedników. Warto jednak mieć na uwadze, że kryptowaluty DeFi to rozwojowa technologia, która notuje systematyczne postępy. Progres dotyczy też tempa transakcji, ponieważ programiści dApps stale pracują nad ich optymalizacją.
Brak siatek bezpieczeństwa
DeFi, jak i samo inwestowanie w kryptowaluty, przenosi pełną odpowiedzialność na uczestników transakcji. Tutaj każdy błąd może okazać się niezwykle kosztowny. Przykładowo środki przesłane na niewłaściwy adres okazują się stracone. Z kolei, gdy zapomni się hasła do portfela, nie można wówczas nic z tym zrobić. Nie ma tu przecież możliwości udania się do placówki banku z wnioskiem o zresetowanie hasła.
Stroma krzywa uczenia się
O ile tradycyjne usługi finansowe są dobrze znane większości ludzi, o tyle terminy kryptowalutowe takie jak DeFi często brzmią enigmatycznie. Rynek cyfrowych walut wciąż ma relatywnie krótką historię, a techniczna specyfika blockchain jest złożona. Trzeba więc poświęcić trochę czasu i wysiłku, by zrozumieć wszystkie aspekty funkcjonowania zdecentralizowanych finansów.
Do czego obecnie służy DeFi?
O ile inwestycja w kryptowaluty jest już relatywnie powszechna, o tyle DeFi to technologia na początkowym etapie rozwoju. Ma ona ogromny potencjał i przynajmniej teoretycznie może być używana w szeregu przypadków.
Obecnie zdecentralizowane finanse są używane głównie w giełdach DEX. Popularne jest jednak też wykorzystywanie tej technologii na rynku zdecentralizowanych pożyczek. To forma inwestycji, która pozwala zarabiać na odsetkach z pożyczania cyfrowych aktywów. Można poniekąd powiedzieć, że DeFi w tym przypadku działa podobnie do pozabankowych pożyczkodawców z branży FinTech.
MakerDAO i DAI
Inteligentny kontrakt MakerDAO jest wykorzystywany w DeFi w przypadku usług pożyczkowych. Działa przez otwarcie tzw. zabezpieczonej pozycji długu (CDP — Collateralized Debt Position). Ustawia się ją przy użyciu Ethereum, który stanowi tu zabezpieczenie. Umożliwia to pożyczanie środków w formie tokena zwanego DAI (to stablecoin powiązany z dolarem amerykańskim). Od takich pożyczek płacone są odsetki w ujęciu rocznym, które zwie się opłatami stabilizacyjnymi (stability fee). Jest to zabezpieczenie przed nadmierną inflacją wynikającą z podaży DAI (podaż ulega zmianom w czasie).
Można w zasadzie stwierdzić, że MakerDAO działa jako swoisty zdecentralizowany bank centralny. Emituje on DAI i sprawia, że jego wartość pozostaje na stabilnym poziomie. Przykładowo, gdy podaż DAI jest nadmierna, to jego wartość spadnie poniżej 1 dolara, a równocześnie nastąpi podwyżka oprocentowania (opłaty stabilizacyjnej). To zapewni ekonomiczny impuls osobom posiadającym pożyczki i zachęci je do spłacenia zadłużenia.
DAI jest ponadto traktowany jako cyfrowy odpowiednik dolara amerykańskiego. Przelicznik wartości DAI w stosunku do dolara wynosi 1:1 (zdarzają się maksymalnie kilkuprocentowe odchylenia od tej wartości). Wartość Ethereum jest tymczasem podatna na zmienność związaną z rynkiem kryptowalut. To właśnie stabilność DAI generuje popyt na ten token. DAI ma zastosowanie nie tylko dla pożyczek, ale też płatności internetowych, transakcji w grach i wielu innych.
Compound
Token Compound (COMP) to również inteligentny kontrakt, który jest wykorzystywany na rynku zdecentralizowanych pożyczek. W pewnym sensie Compound działa jak konto oszczędnościowe – można tu wpłacać środki, a w zamian otrzymywać odsetki w ramach smart contract. Na ogół jednak oprocentowanie dla tego tokena jest wyższe niż w przypadku tradycyjnego rachunku oszczędnościowego. Wynika to między innymi z braku opłat operacyjnych za zarządzanie kontem.
Na inteligentny kontrakt Compound można zdeponować DAI. Wówczas jest on wymieniany na cTokeny cDAI. Reprezentują one wartość depozytu i naliczonych odsetek. Możliwe jest zdeponowanie wielu kryptowalut, w tym Ethereum. Zazwyczaj jednak deponuje się stablecoiny, takie jak DAI czy Tether. Powód jest prosty. Zwykle przynoszą one wyższą stopę zwrotu.
Pożyczki w ramach Compound działają podobnie do MakerDAO. a zabezpiecza się je nadzabezpieczeniem. Gdy strony pożyczające stawiają swoje monety lub tokeny przez Compound, wówczas ich zdolność kredytowa wzrasta. Jeśli jednak ich zdolność kredytowa spadnie poniżej zera, wtedy ich zabezpieczenie zostaje sprzedane. Środki z tej sprzedaży zostają wykorzystane do pokrycia zobowiązania.
Przyszłość DeFi
Choć technologia Defi jest jeszcze w fazie rozwoju, można spodziewać się jej szybkiej popularyzacji. Wynikać to może z czystego ekonomicznego rachunku, przykładowo dochodowość pożyczek w ramach kryptowalut DeFi często jest istotnie wyższa w porównaniu z tradycyjnym sektorem pożyczkowym.
Co więcej, potencjał DeFi i liczba usług, które mogą być świadczone w ten sposób, są niemal nieograniczone. Historia finansów czy inwestowanie w kryptowaluty pokazuje zaś, że niektóre niszowe pomysły z czasem stają się powszechnie wykorzystywane na całym świecie. Tak było chociażby z FinTech i bankowością elektroniczną. Być może podobna droga czeka zdecentralizowane finanse.
Niemniej jednak w eToro skłaniamy się ku zdroworozsądkowemu podejściu. Trzeba więc być świadomym ograniczeń i problemów DeFi. Blockchainu czy decentralizacji nie można traktować jako rozwiązania, które jest najefektywniejsze w każdym przypadku. Trwałość zdecentralizowanych finansów bywa przecież obiektem dyskusji. Odpowiednie wykorzystanie DeFi i szereg korzyści związanych z tą technologią zapewne staną się jednak katalizatorem jej dalszego rozwoju i upowszechnienia.
Zdobądź więcej danych o DeFi i zacznij inwestować.
Niniejsze treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i nie powinny być traktowane jako porada inwestycyjna, osobista rekomendacja, oferta lub zachęta do kupna bądź sprzedaży jakichkolwiek instrumentów finansowych.
Podczas przygotowywania niniejszego materiału nie uwzględniano konkretnych celów inwestycyjnych ani sytuacji finansowej. Nie został on sporządzony zgodnie z wymogami prawnymi i regulacyjnymi dotyczącymi promowania niezależnych badań. Nie wszystkie instrumenty finansowe i usługi, o których mowa, są oferowane przez eToro, a wszelkie odniesienia do historycznych wyników instrumentów finansowych, indeksów lub konfekcjonowanych produktów inwestycyjnych nie stanowią gwarancji przyszłych wyników i nie należy ich w ten sposób interpretować.
eToro nie gwarantuje oraz nie ponosi odpowiedzialności względem dokładności lub kompletności treści niniejszego przewodnika. Zanim zainwestujesz jakikolwiek kapitał, upewnij się, że rozumiesz ryzyko związane z jego obrotem. Nigdy nie ryzykuj więcej niż jesteś gotów stracić.